• 30 Aralık 2023
• 19720

FIÇIDAKİ KRAL

Büyük İskender ve Diyojen aynı çağda yaşamış iki farklı figürdür. Birini anlatmanız için diğerine öteki demeniz yeterli olur. Şöyle ki, İskender dünyayı fethetmeyi kafasına koymuş bir kral iken Diyojen bir fıçıda yaşayan, dünyaya sırtını dönmüş bir filozoftu. Bu arada Diyojen aslen Sinoplu’dur. Rivayete göre babası o dönemde devletin kasasından sorumlu olan kişiymiş. Yani bugünkü merkez bankası başkanı gibi düşünün. Görevi başındayken sahte para basmakla suçlanıp ailesiyle birlikte Atina’ya sürgün edilmiş. Diyojen, Atina’ya vardıklarında o dönemin en önemli düşünürlerinden biri olan Anistehenes’i bulur ve onun öğrencisi olmayı ister. Defalarca kere reddedilmiş olsa da bu isteğinden vazgeçmez. Bir defasında onun bu ısrarcı tutumuna kızan Anistehenes elindeki sopayı göstererek gitmezse vuracağını söyler. Diyojen ısrarından yine vazgeçmez ve ona şöyle söyler: ‘’Eğer söyledikleri gibi benim senden öğreneceğim birşeyler var ise beni bundan vazgeçirecek kadar kalın bir sopayı asla bulamayacaksın’’ Bu cevaptan etkilenen Anistehenes onu öğrenciliğe kabul eder. Diyojen kısa sürede Atina’da çok tanınan biri haline gelir. Onunla ilgili birçok hikayeler anlatılır. Bir gün Diyojen iki kişinin yan yana yürüyemeyeceği kadar dar bir geçitten geçerken karşıdan gelen bir tüccar ile karşılaşır. Tüccar Diyojen'e "ben serserilere yol vermem" deyince Diyojen geri çekilip "ben veririm" der. Yine bir gün Diyojen, eğitim yapan askerlerin içinde hedefi vurmaya çalışıp sürekli ıskalayan bir okçu görünce gidip okçunun vurmaya çalıştığı hedefin önüne oturur. Okçu, Diyojen'e "neden geçip de hedefimi kapattın be adam?" diye sorunca Diyojen, okçuya "oturup dinlenecek daha güvenli bir yer bulamadım" cevabını verir. Yine gündüz vakti eline bir fener alan Diyojen sanki hiçbir şey göremiyormuş gibi feneri insanların suratına tutarak çevresine bakıp bir şeyler arıyor. En sonunda birisi gelip kendisine "gündüz vakti fenerle ne arıyorsun sen be adam?" diye sorunca "dürüst insan arıyorum" cevabını verir.

Diyojen'in bu ilginç hikayelerini duyan İskender onu görmeye gider. İskender, kendisini tanıyıp tanımadığını sorduğunda Diyojen ona, ‘’evet seni tanıyorum, sen kölemin kölesisin’’ cevabını verir. İskender, bu sözle neyi kastettiğini sorduğunda ise şöyle açıklar: ‘’Sen topraklar fethetmek için insanları öldürüyor, kadınları dul, çocukları öksüz bırakıyorsun. Sen dünyanın kölesisin oysa dünya benim kölemdir’’ der. İskender bu sefil kılıklı adamdan çok etkilenir ve ayrılmadan önce kendisinden bir isteği olup olmadığını sorar. Diyojen sakin bir tavırla tarihe geçen şu meşhur sözü söyler: ‘’Gölge etme başka ihsan istemem.’’ Tabi sonrasında İskender ziyaretlerine devam eder. Yine bir defasında Diyojen’i bir mezarın üzerinde toprağı karıştırırken görüp ne yaptığını sorar. Diyojen ona:‘’Kral Philip’in kemiklerini arıyorum ama ne yazık ki kölelerinkilerle karışmış’’ cevabını verir. Bu arada kral Philip  İskender’in babasıdır. İskender daha küçük bir çocukken Kral Philip oğlunu yetiştirmesi için Aristoteles’i tutmuştur fakat bir defasında ona kızıp, ‘’Seni kovarım ve bir köle ile İskender’i yetiştiririm’’ deyince Aristoteles krala şöyle söyler: ‘’Oh ne güzel kralım! böylelikle iki tane köleniz olmuş olur’’ Yani kölenin yetiştirdiği bir çocuktan ne bekliyorsun, kölenin yetiştirdiği yine köle olur demek istemiştir. O döneme ait daha bunun gibi bir çok hikaye anlatılır. İskender ve Diyojen aynı dönemde yaşayan iki farklı insan. Birisi dünyaya hükmeden bir komutan diğeri ise fıçının içinde yaşayan bir stoacı. Burada cevaplanması gereken iki soru var. Birincisi İskender gibi büyük bir kralı Diyojen’nin ayağına getiren şey neydi ve Diyojen’in küçümseyici konuşmalarına neden katlandı? İkinci soru ise Diyojen Büyük İskender’le herhangi biriymiş gibi konuşma cesaretini nereden buldu? Aslında cevap Aristoteles’in kral Philip’e söylediği sözde saklıydı, ‘’bir kölenin yetiştirdiği yine bir köle olur’’ Oysa onları bir köle yetiştirmemişti. Birinin öğretmeni Aristoteles diğerininki ise  Anistehenes’di. Onları alçak gönüllü ve özgüvenli yapan şey aldıkları eğitimdi. Biri gücünün zirvesindeyken alçakgönüllü olmayı başarabilirken diğeri bir fıçının içerisinde düşüncelerini özgürce ifade edebilecek cesarete sahipti. Görüyorsunuz, bilgi kralları ayağınıza getirebileceği gibi yaşadığınız fıçıyı da saraya dönüştürebilir. İnsan kafasının içindekilerle değerlendirilir. Kullandığınız araç, yaşadığınız ev veya sahip olduğu ünvanların hiçbir değeri yoktur. Çünkü bunlar sizin dışınızdaki şeyler olup size ait bir özellik değildir. Gerçekte size ait olan şey fikirlerinizdir.

Evinizi yıkabilirler, sahip olduğunuz diğer herşeyi sizden söküp alabilirler fakat düşüncelerinize asla dokunamazlar. İnsan değerini değer verdiği şeyden alır. İtibardan tasarruf olur; saraysız da olur yaya da olur ancak bilgisiz olmaz. Bilgiden tasarruf olmaz, bilgisiz hiçbir şey olmaz. Makam olur, mevki olur amma adam olunmaz.

GÜNÜN SÖZÜ: İki şey dünyaya hükmeder; biri kılıç, diğeri düşünce. Kılıç, eninde sonunda düşünceye yenilir.. (NAPOLYON)

Yorumlar

Henüz hiç yorum yapılmamış. Şimdi ilk yorumu siz yapın!

• 1
• 2