Ekonominin içinde dengeler var. Arz=Talep gibi.
Arzın gerisinde üretim var. Talebin gerisinde tüketim. Arz=Talep dengesini, Üretim=Tüketim dengesi olarak da anlamak mümkün
Dışarıdan bu dengeyi, talep lehine bozduğumuz zaman, arz, talebe yetişemiyor, yeni denge fiyat artışı ile kuruluyor. Adına enflasyon deniliyor.
Dışarıdan dengeyi kim bozuyor? Devlet bozuyor.
Demek ki, enflasyonun gerçek nedeni devlettir. Zira, ekonomide genel kural şudur. Üretim yapılırken, ÜRETICI ücret öder, toprak rantı (kira) öder, faiz öder. Malını satar kar eder.
Ücret+Rant+Faiz+Kar= Toplam talebi oluşturur.
Bunlar maliyete girdikleri için, mal ve hizmetlerin fiyatı belirlenir. Arz oluşur. Teorik olarak ARZ=TALEP dir.
Devlet devreye giriyor. Para basıyor. Piyasaya para girince, Talep artıyor. Para arzı ile artan talebin gerisinde, üretime katılmayanlar var. Normal koşulda, üretime katılan üretimden pay alır. Devlet gelirinden daha çok harcama yapınca, üretime katılmayanlar da üretimden pay alıyor.
Işin kritik noktası burada. Devletin gelirinden daha çok harcama yapması, bütçe açığı olarak kendini gösteriyor.
Demek ki, devlet bütçesi açık verdiği sürece, üretime katılmayanlar üretimden pay alacaklar ve arz=talep dengesi, talep lehine bozulacak, enflasyon devam edecektir.
Çare bellidir.
Enflasyon, Devletin “denk bütçe” uygulaması ile çözülebilir. Bütçe açığı olduğu sürece enflasyon durmaz.
