TOPLUM İDARESİ

Şinasi Kara

Toplum, yönetenler ve yönetilenler diye ikiye ayrılır. Bu ayırım, tarihin başlangıcından beri değişmeden günümüze gelmiştir.

Sorun insanı idare etme sanatının zorluğundan kaynaklanıyor. Çünkü insan idaresi çok zordur. Bu zorluğu yönetenler, KORKU ve İKNA yöntemleri ile aşmaya çalıştılar. Kimi zaman hem korkuyur hem de ikna yöntemini birlikte kullandılar.

1. Korku Yöntemi;

Başlangıçta, can korkusu tercih edildi. Onu mal kaybetme korkusu takip etti. Mal kaybetme korkusu günümüzde dahi kullanılıyor. Devlet vergi vermeyenin malına el koyuyor. Sistemin demokratik olması sonucu değiştirmiyor.

Zorbalar halkı ”can korkusu” ile yönetmeyi başardı. Irak’ta Saddam, Suriye’de Esad gibi. Ancak, korku nefreti beraberinde getiriyor. Nefret edilen yönetici iktidarda kalamıyor. Toplumun ikna edilmesi gerekiyor.

2. İkna Yöntemi;

Sümer ve Mısır Rahipleri, insanların en kolay DİN ile ikna edildiklerini fark ettiler. Dinler ortaya çıktı. Din adamlarıı, tanrı korkusunu ilave edince, din ile idare etme yöntemi her siyasal toplumun metodu haline dönüştü. Günümüzde dahi etkisini sürdürüyor.

3. Laik Düzen;

İmparatorluğa dönüşen devletler, farklı milletler ve farklı dinler ile karşılaştılar. Çözüm yolu olarak, feth ettikleri halkların yaşam biçimine karışmamayı tercih ettiler.

-Pers imparatorluğu, feth ettiği ülkeleri dinlerine bağlı olarak vilayetlere (Satraplara) ayırıyor. Halkın inancına karışmıyordu.

-Başlangıçta Roma İmparatorluğu da aynı metodu uyguladı. Büyük bir imparatorluğa dönüştü. Ancak, 325 yılında Roma resmi din olarak Hrsitiyanlığı kabul etti ve yıkılma sürecine girdi. Zira, Hristiyan olmayan halk Romaya isyan ediyor. Hrisitiyan din adamları Romayı içerden çürütüyordu.

-Selçuklu İmparatorluğu feth ettiği yerlerde halkın inancına karışmıyordu. Uzaktan İslamın koruyuculuğunu yapıyordu.

-Osmanlı, önce Balkan İmparatorluğuna dönüştü. Daha İstanbulu almadan 1361 yılında Edirne fethe edilidi. Bu başarının gerisindeki sır şudur. Balkanlardaki halk Ortodoks, Yöneticiler Katolik idi. Ortodoksların dinine saygılı olacağını söyleyen ve uygulayan Osmanlı, Ortodoks Halkın yardımıyla Balkanlardaki Katolik Derebeylerin egemenliğini sonlandırdı.

Osmanlı’nın her türlü inanç sistemine saygılı siyaseti, halkları ikna etmeye yetiyordu. Osmanlı kısa sürede büyük bir imparatorluğa dönüştü. Ancak, 1517 yılında Yavuz Sultan Selim Han ile Hilafet Osmanlı hanedanına mal edilince, işler terse dönmeye başladı. Osmanlı önce, Balkanladaki Hrsitiyan ahaliyi kaybetti…

-Avrupa’da Laik Devlet düzeni, 1789 Fransız devrimi ile başladı. Giyotin işi çözdü. Kafası kesilenlerin yüzde doksanı Din Adamları idi. Din adamlarının egemenliğini GİYOTİN ile sonlandıran Fransa, laik devlet düzenine geçti. Onu, Avrupadaki diğer devletler takip etti.

Sonuç;

Laik Devlet düzeninde hiç kimsenin dinine, mezhebine, inancına karışılmıyor. Eşit vatandaşlık ilkesi, farklı milletlerin bir arada yaşamasını olanaklı kılıyor.